|
Je krijgen Trinity-audio speler klaar...
|
Inhoudsopgave
Wat we weten over de Fediverse
Het fediversum (een samentrekking van “federatie” en “universum”) verwijst naar een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk gehoste servers die met elkaar communiceren via een gemeenschappelijke set protocollen, zoals ActiviteitPub, OStatusof Diaspora. Deze servers, of gevallen, hosten sociale-mediaplatforms, blogs, microblogs en andere diensten en vormen een groter, onderling verbonden systeem waarin gebruikers via verschillende servers met elkaar kunnen communiceren, vergelijkbaar met de manier waarop e-mail werkt bij verschillende providers.
Belangrijkste kenmerken van de Fediverse:
Decentralisatie: In tegenstelling tot traditionele social media platforms die gecentraliseerd zijn (zoals Facebook of Twitter), bestaat de Fediverse uit onafhankelijk gerunde servers. Iedereen kan zijn eigen instance opzetten en deze verbinden met de bredere Fediverse.
Interoperabiliteit: Ondanks dat ze op verschillende instanties worden gehost, kunnen gebruikers op het ene platform communiceren en inhoud delen met gebruikers op een ander platform, op voorwaarde dat ze allebei hetzelfde protocol ondersteunen, zoals ActiviteitPub.
Privacy en controle: Omdat gebruikers hun eigen server kunnen kiezen of er een kunnen aanmaken, hebben ze meer controle over hun data en hoe het platform wordt gerund. Dit kan leiden tot meer privacy en autonomie voor gebruikers.
Diversiteit aan platforms: Er bestaan verschillende soorten platforms in de Fediverse, waaronder:
Mastodont: Een microbloggingplatform dat lijkt op Twitter, maar dan gebundeld.
pleroom: Een ander microbloggingplatform dat lichtgewicht is en een andere benadering van sociale interactie biedt.
Pixelgevoed: Een gefedereerd platform voor het delen van afbeeldingen, vergelijkbaar met Instagram.
Peertube: Een gedecentraliseerd platform voor het delen van video's.
vriendjespolitiek: Een sociaalnetwerkplatform dat meer op Facebook lijkt.
Diaspora: Een van de eerste gedecentraliseerde sociale netwerken.
Empowerment van gebruikers: Gebruikers zijn niet gebonden aan de regels en algoritmen van een enkele bedrijfsentiteit. Ze kunnen migreren tussen servers en de controle over hun ervaring behouden.
Geen centrale autoriteit: Er is geen enkel bedrijf of organisatie die de Fediverse beheert. Elke instantie heeft zijn eigen moderatiebeleid en serverbeheerders kunnen andere servers blokkeren of er verbinding mee maken zoals zij dat willen.
Hoe het werkt:
Wanneer een gebruiker content plaatst, wordt deze gedeeld op zijn instance. Als iemand van een andere instance hem volgt, kan die content worden gedeeld op de servers, wat communicatie en interactie tussen gebruikers op verschillende instances mogelijk maakt. Het gebruik van open protocollen door Fediverse maakt deze naadloze interactie mogelijk.
In tegenstelling tot de gecentraliseerde controle die kenmerkend is voor grote sociale-mediaplatformen, promoot Fediverse diversiteit en gemeenschapsgericht bestuur, waarbij samenwerking in plaats van concurrentie wordt aangemoedigd.
Het belang van de Fediverse
Het fediversum is belangrijk om verschillende belangrijke redenen, voornamelijk vanwege de gedecentraliseerde, op de gebruiker gerichte aard. Hier zijn enkele van de belangrijkste aspecten van het belang ervan:
Decentralisatie en onafhankelijkheid
Vrijheid van controle door bedrijven: Traditionele social media platforms zijn gecentraliseerd en worden gecontroleerd door bedrijven die een persoonlijk belang hebben bij het geldelijk maken van gebruikersdata, het promoten van bepaalde content via algoritmes en het instellen van regels die het gedrag van gebruikers bepalen. In de Fediverse controleert geen enkele entiteit het hele netwerk. Dit zorgt voor een meer democratische en gebruikersgestuurde benadering van online interactie.
Veerkracht: Omdat de Fediverse uit veel onafhankelijke servers (instances) bestaat, is er geen single point of failure. Als één instance uitvalt of problemen ondervindt, blijft het bredere netwerk functioneel.
Gebruikersprivacy en controle
Datasoevereiniteit: Gebruikers in de Fediverse hebben meer controle over hun gegevens. Ze kunnen instanties kiezen met privacybeleid waarmee ze akkoord gaan of hun eigen instantie uitvoeren, wat hen volledige controle geeft over hun persoonlijke informatie.
Ontsnappen aan het surveillancekapitalisme: Veel gecentraliseerde platforms verdienen geld door gebruikersdata te verzamelen voor reclamedoeleinden. De Fediverse is een manier voor gebruikers om zich af te melden voor dit model door platforms te kiezen die niet afhankelijk zijn van data-exploitatie.
Maatwerk en autonomie
Community-geleide moderatie: Elk exemplaar in de Fediverse stelt zijn eigen regels, moderatiebeleid en community-normen vast. Gebruikers kunnen communities kiezen of creëren die aansluiten bij hun waarden en interesses, wat leidt tot meer gepersonaliseerde ervaringen.
Geen algoritmische manipulatie: In veel gecentraliseerde sociale netwerken bepalen algoritmen welke content gebruikers zien, vaak om de betrokkenheid te vergroten of advertenties te promoten. De Fediverse toont content doorgaans chronologisch of op basis van door de gebruiker gedefinieerde voorkeuren, waardoor gebruikers meer controle hebben over hun ervaring.
Open standaarden en interoperabiliteit
Open protocollen: De Fediverse is gebaseerd op open standaarden zoals ActiviteitPub, waardoor verschillende soorten platforms (bijvoorbeeld microblogs, video's delen, afbeeldingen delen) naadloos met elkaar kunnen interacteren. Deze interoperabiliteit bevordert een divers ecosysteem van services en communities die onderling verbonden maar toch onafhankelijk zijn.
Innovatie en experiment: Omdat Fediverse is gebaseerd op open-source software, kunnen ontwikkelaars nieuwe tools, instanties en protocollen creëren om het netwerk te verbeteren. Dit bevordert innovatie op een manier die propriëtaire platforms vaak beperken.
Diversiteit van platforms en communities
Nichegemeenschappen: De Fediverse maakt het mogelijk om instanties te creëren die gericht zijn op niche-interesses of specifieke waarden. Of het nu gaat om een community rond een bepaalde hobby, politieke overtuiging of culturele identiteit, de Fediverse kan diverse groepen huisvesten die mogelijk geen stem hebben op grotere platforms.
Inhoud Variatie: Met platforms als Mastodon (microblogging), Pixelfed (image sharing), Peertube (video sharing) en meer kunnen gebruikers verschillende soorten contentcreatie en -deling binnen hetzelfde netwerk verkennen. Deze diversiteit bevordert creativiteit en een breder scala aan expressie.
Weerstand tegen censuur
Vrijheid van Meningsuiting: Op gecentraliseerde platforms kan content worden gecensureerd of verwijderd naar goeddunken van de platformeigenaar. Op Fediverse heeft elke instance zijn eigen moderatiebeleid en kunnen gebruikers migreren naar een andere instance als ze het niet eens zijn met de regels of als hun content wordt gecensureerd.
Wereldwijde toegang: Omdat er geen enkel controlepunt is, kan de Fediverse beter bestand zijn tegen censuur van overheden of bedrijven. Instanties kunnen in verschillende rechtsgebieden worden gehost, waardoor gebruikers toegang hebben tot vrije en open communicatie.
Een alternatief voor de aandachtseconomie
Focus op gemeenschap boven winst: Veel gecentraliseerde platforms zijn gebouwd om de betrokkenheid van gebruikers te maximaliseren, wat vaak leidt tot verslavende gedragspatronen en content die prioriteit geeft aan shockwaarde of verontwaardiging. De Fediverse is ontworpen om gezondere, betekenisvollere interacties te bevorderen waarbij het doel niet is om advertenties te verkopen of verkeer te genereren, maar om communities op te bouwen.
Chronologische tijdlijnen: Veel instanties op de Fediverse tonen berichten in chronologische volgorde in plaats van te vertrouwen op engagement-gedreven algoritmes. Dit verschuift de focus van aandachtzoekende content naar echte interacties.
Empowerment door open source
Transparantie en samenwerking: Omdat veel van de software in de Fediverse open-source is, kan iedereen bijdragen aan de ontwikkeling ervan, de code controleren of hun eigen versies van platforms maken. Deze openheid bevordert een gevoel van collectief eigenaarschap en verbetering.
Lagere toetredingsdrempels: Opensourcesoftware verlaagt de kosten voor het starten van nieuwe platformen, waardoor het voor individuen en kleine groepen eenvoudiger wordt om hun eigen instanties te lanceren zonder dat er een enorme infrastructuur nodig is.
De Fediverse is belangrijk omdat het een visie biedt op sociale netwerken en online communicatie die prioriteit geeft decentralisatie, gebruikerscontrole, privacy en diversiteitHet vormt een tegenhanger van de gecentraliseerde, op winst gerichte platforms die het internet van vandaag de dag domineren, waardoor gebruikers de macht krijgen om hun eigen online-ervaring vorm te geven en de controle over hun gegevens en gemeenschappen terug te krijgen.
